“Na defensa do dereito á vida digna e á democracia, a Corporación Municipal do Concello de Sober fai memoria destes feitos e recoñecemento das vítimas do Franquismo para contribuír a que as xeracións actuais e futuras vivamos nunha sociedade xusta.”
Así comezaba a declaración institucional pronunciada polo alcalde de Sober, Luis Fernández Guitián, na homenaxe ás vítimas do Franquismo realizada o sábado 25 de outubro en Sober, en cumplimento dun acordo plenario de 2013 que, a proposta de Paula Vázquez Verao, concelleira nacionalista non adscrita, decidiu rendir homenaxe e recoñecemento público ás vítimas soberninas do réxime franquista.
Ás 12 da mañá daba comezo en Sober o acto público en memoria das vítimas do Franquismo, cunha sesión simbólica do pleno na que todos os grupos políticos resaltaron o feito de estar realizando un exercicio de “xustiza”, un “recoñecerse a democracia na democracia”. Precisamente, a declaración institucional do Concello de Sober resalta que “a Corporación Municipal de Sober se recoñece na lexitimidade democrática das eleccións de 1936”. O recoñecemento aos representantes públicos represaliados foi recorrente, cunha lembranza especial a Daniel Álvarez Carnero, tenente de alcalde e alcalde gubernativo en 1936, executado en Lugo tras Consello de Guerra, cuxa familia estivo presente na homenaxe.
Posteriormente, iniciouse unha mesa redonda de análise sobre a represión na Galiza post-Alzamento, coa presenza de Carlos Méixome Quinteiro e Xurxo M. Ayán Vila, que reivindicaron a necesidade colectiva de memoria e explicaron, respectivamente, a natureza da “persecución” que o réxime do 1936 perpetrou en Galiza e a “paisaxe presente do Franquismo”, un estado “totalitario que concibe o territorio como “espazo de colonización” e ás persoas e comunidades como “súbditos” ao servizo da plutocracia.
Como peche do acto, a música tivo presenza co grupo “Os Parentes” e coa interpretación por parte dunha sección da Banda de Música de Sober do Himno de Riego, A Marsellesa e o Hino Galego, que puxo ás persoas asistentes en pé.
Carmen García-Rodeja, da ARMH, agradeceu á corporación este exercicio de memoria e lembrou aos alcaldes represaliados da provincia de Lugo. Estivo acompañada do neto do alcalde asasinado de San Tirso de Abres, para reivindicar a necesidade de lembrar ás familias das vítimas e axudarlles na súa búsqueda de verdade e xustiza.
A poesía veu da man de Xosé Lois García, que leu o poema “Vitimario de Sober 1936-1940”, e Carmen Blanco e Claudio Rodríguez Fer, que leron sendos poemas, – un deles adicado a María Vázquez Suárez, mestra de Miño asasinada en 1936, cuxa familia era natural de Sober – e trasladaron o apoio da Asociación para a Dignificación das Vítimas do Fascismo, resaltando a necesidade dunha cultura de paz.
A xornada rematou cun xantar de confraternidade ao que asistiu a corporación municipal, as persoas intervintes no acto e familiares de vítimas, así como veciñanza de Sober e contorna.
A declaración institucional, que se pode consultar aquí, remata coas seguintes disposicións:
1. O Concello de Sober recoñece a dor e sufrimento de todas as vítimas da represión, nas súas diferentes modalidades, e restitúe a súa memoria publicamente.
2. A Corporación Municipal de Sober recoñécese na lexitimidade democrática da Corporación Municipal saída das eleccións de febreiro de 1936.
3. O Concello de Sober fai un recoñecemento explícito á Corporación Municipal de 1936 e condena que os seus membros fosen afastados das súas funcións polo golpe militar de xullo de 1936 e que fosen asasinados e represaliados de distintas maneiras pola súa ideoloxía e actividade política.
Ás vítimas do Franquismo en Sober 